عزیز ، درحالی، بعد ازیازده سال هنوز در مرزهای مختلف از پاوه گرفته تا بانه ومریوان کولبری می کند که براثر ترکش ناشی از انفجار مین در مرز یک چشمس بشدت آسیب دیده است. او همچنان ناچار است علیرغم نشانه‌هایی از دیسک کمر ودیگر مشکلات جسمی برای مخارج خانواده پنج نفره و اجاره بهای خانه که هر ساله سرسام آور بالا می رود کولبری کند، او دیگر هیج امیدی به وعده و وعید کاندیداهای انتخابات ندارد.
اخیرا رسانه‌های دولتی از اجرای طرح آزمایشی “کرامت کولبران” در مرز شیخ صله درشهرستان ثلاث و باباجانی شهرستان کرمانشاه خبر دادند واین طرح را از برکات دولت سیزدهم برای کولبران ومرزنشینان برشمردند.
خرداد ماه گذُشته بود که احمد وحیدی، وزیر کشور در سفر به کرمانشاه از ساماندهی ویژه کولبران کرمانشاهی در قالب طرح «کرامت کولبران» خبر داد؛ طرحی که براساس آن قرار است همه روستاییان و کولبران تا شعاع ۲۰ کیلومتری مرز از عواید واردات کولبری قانونی و شفاف بهره‌مند شوند تا معابر غیرقانونی و دور از نظارت که به‌دلیل جابه‌جایی قاچاق و کالاهای ممنوعه خطراتی را برای کولبران ایجاد می‌کند جای خود را به مسیرهای قانونی دهد که امن و شفاف هستند. قرار بر این است که همه درآمد و عواید این شیوه واردات نصیب خود روستاییان و مرزنشینان شود.
نمایندگان در جریان نشست علنی روز سه شنبه ۳۱ مرداد مجلس شورای اسلامی با تصویب لایحه دوفوریتی ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان، وارد بررسی جزئیات این لایحه شدند.
دوفوریت این لایحه در جلسه ۵ بهمن ۱۴۰۱ به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود و سپس در جلسه ۲۸ خرداد امسال کمیسیون اقتصادی مجلس با اصلاحاتی تصویب و به صحن علنی مجلس ارائه شد.
در صورت تایید نهایی این لایحه که با هدف تقویت معیشت مرزنشینان تهیه شده، واردات کالا از طریق شناورهای سنتی و فلزی با ساختار لنج با ظرفیت ناخالص کمتر از ۵۰۰ تُن، ملوانی (ته لنجی) و فعالان مرتبط با مبادلات مرزی (کولبری) به مدت ۵ سال از زمان ابلاغ آیین نامه این قانون مطابق با ترتیبات این قانون مجاز بوده و پس از آن کالاهای وارداتی، تابع قوانین و مقررات کشور خواهد شد.
مخالفان کلیات این لایحه معتقدند در حال حاضر هم واردات کولبری و ته لنجی انجام می شود و برای ساماندهی این وضعیت باید لایحه قوی تر با چشم انداز وسیع تر از سوی دولت ارائه شود.
موافقان کلیات نیز با اشاره به وضعیت معیشتی فعلی مرزنشینان معتقد بودند تصویب این لایحه می تواند مشکل بیکاری در استان های مرزی را تا حدود زیادی برطرف کند.
اما آنچه می توان به شیوه‌ایی میدانی از خود کولبران دید این است، که آنها دیگر نه به وعده و وعید نامزدهای انتخاباتی ونه به قول مقامات دولتی، هیچ گونه امیدی ندارند، بسیاری ازآنان این واقعیت را پذیرفته‌اند که باید با این شغل پر استرس وپرخطر سر کنند وخودشان را به دست سرنوشت بسپارند، اما بسیاری دیگر از کولبران وفعالان مدنی معتقند که باید ریشه‌های کولبری را ریشه‌کن کرد نه آنکه آن را تسهیل کنند.
“عزیز”کولبری ۴۳ ساله واهل شهر مرزی بانه است، که یازده سال است کار کولبری می کند. او به هیچ طرح و وعده‌ایی اعتماد ندارد ومی گوید: “من از سر بیکاری از یازده سال پیش در مرزهای مختلف مشغول کولبری هستم، از پاوه گرفته تا بانه ومریوان، در طول این سالها وعده و وعید زیاد شنیده‌ایم، اما هیچ کدامش عملی نشده است. برای همین به هیچ قولی دیگر باور ندارم، من در انفجار حاصل از ترکش مین که پنج سال پیش رخ داد، چشم چپم به شدت آسیب دیده است، درد کمر دارم ودکتر بهم گفته اگر ادامه بدهم به دیسک دچار خواهم شد اما ناچارم برای خرج خانواده پنج نفره‌ام وکرایه خانه که هرسال به طور سرسام آور بالا می رود، این کار را انجام بدهم”.
“سرکو” جوان۲۷ ساله‌ای است، که لیسانس جامعه شناسی دارد و به دلیل بیکاری سه سال است که به کولبری روی آورده است او که باوجود معدل الف در دانشگاه، دیگر رغبتی به دامه تحصیل ندارد می گوید؛ “من با عشق رشته جامعه سناسی را انتخاب کردم، در هفت ترم با معدل االف لیسانس گرفتم، دوست داشتم دکترایم را در یکی از بهترین دانشگاهها تمام کنم، اما چشم باز کردم دیدم بدون پول هیچ کاری نمیشه کرد برای همین به کولبری روی آوردم، که‌شغلی سخت وغیر انسانیست”.
سرکو در ادامه با اشاره به طرح های ارائه شده ازسوی مقامات دولتی از جمله “تکریم کولبران” می گوید: ” آنچه مشخص است کولبری شغلی غیر انسانی است و مرهون توسعه نیافتگی مناطق کردنشین است، که باید آن را ریشه کن کنند نه با طرحهای مختلف زمینه‌های آن را تسهیل کنند”.
.