حکیمه شکری در شرایط ناامن زندان قرچک
مرکز حامیان حقوق بشر- مدیار سمیع‌نژاد: حکیمه شکری از فعالان مدنی که از تاریخ 24 آذر ماه بر خلاف اصل تفکیک و طبقه‌بندی زندانیان از زندان به اوین به صورت ناگهانی و بدون این که حتا بتواند وسائل شخصی خود را جمع‌آوری کند، به زندان قرچک ورامین منتقل شده است، زندانی که فاقد استانداردهای لازم برای نگهدای زندانیان است و تعداد بالای زندانیان که از ظرفیت واقعی زندان بیش‌تر است، مشکلات عدیده‌ای برای زندانیان فراهم می‌کند.
حکیمه شکری ۴۴ ساله، فعل مدنی و از حامیان حرکت «مادران پارک لاله» است. این گروه در حمایت از مادران زندانیان و کشته‌شدگان بعد از انتخابات ایران فعالیت می‌کرد و حکیمه شکری از جمله فعالانی بود که برای حمایت کردن از این حرکت در سال ۱۳۸۸ به آن پیوست.
وی در تاریخ ۱۴ آذر ماه سال ۱۳۸۹ بعد از شرکت در مراسم بزرگداشت امیرارشد تاجمیر یکی از کشته شدگان حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ در ایران، در «بهشت زهرای تهران» بازداشت و به سلول‌های انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد.
اتهامات او «جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی» عنوان شده و بابت این اتهامات ببیش‌تر از سه ماه در بازداشت به سر برد که ۶۶ روز از آن مدت را در سلول‌های انفرادی بند ۲۰۹ سپری کرده و سرانجام در تاریخ ۱۹ اسفند ماه ۱۳۸۹ با تودیع وثیقه 600 میلیونی از زندان آزاد شد، اما برای اجرای حکم در تاریخ اول آبان ماه ۱۳۹۱ به زندان اوین رفت و حالا یک ماه است که به زندان قرچک ورامین تبعید شده است.
در طی چند سال گذشته در چندین نوبت زندانیان زن سیاسی به این زندان انتقال داده شده‌اند. انتقالی که بیش‌تر به تبعید می‌ماند و در راستای تشدید فشار بر زندانیان سیاسی است.
شکنجه‌گاهی به نام “زندان قرچک”
در اوائل سال 1390 بود که جمعی از زندانیان سیاسی زن محکوم در زندان اوین دسته جمعی به این زندان تبعید شده و مدتی را در این زندان سپری کردند. این زندانیان شرایط بد و غیر استاندارد این زندان را این‌گونه توصیف کردند که «زندان قرچک ورامین شامل هفت سوله است که هر سوله با تخت هایی به ظرفیت چند ده نفر تجهیز شده است. این در حالی ست که در هر کدام از این سوله ها بیش از ۲۰۰ زندانی نگهداری می شوند. عدم وجود کوچک ترین سیستم، برای تهویه هوا، وضعیت اسف بار بهداشتی به نحوی که بوی فاضلاب و شدت گازهای ناشی از آن برای بسیاری از زندانیان ناراحتی های تنفسی جدی به وجود آورده است. دو سرویس بهداشتی برای بیش از ۲۰۰ نفر، دو اتاقک حمام برای همین تعداد از زندانیان در نظر گرفته شده. محدودیت های به وجود آمده به خاطر سرویس های بهداشتی، عملا باعث شده است تا بسیاری از زندانیان از محیط سوله و مابین تخت ها به عنوان “سرویس بهداشتی” استفاده کنند.»
سه سال پس از این نامه، این مشکلات همچنان در این زندان نه تنها باقی مانده، بلکه تشدید نیز شده است. زهرا شکری خواهر حکیمه شکری در گفت‌وگو با «مرکز حامیان حقوق بشر» در مورد آخرین وضعیت خواهرش به چنین شرایطی اشاره کرد: «وضعیتش به طور کلی هیچ تغییری نکرده است. قول‌ها و وعده‌هایی که دادند را عمل نکردند. حکیمه در همان وضعیت قبلی بد خود در زندان قرچک ورامین به سر می‌برد. در کنار مجرمان و زندانیان محکوم به اعدام و شرور است. چشم اش کمپرس می‌خواهد و مشکل دارد و امکانات پزشکی آنجا محدود است. به خاطر چشمش مراجعه کرده که گفتند که ما این امکانات را در زندان نداریم. کیفیت غذای زندان بسیار بد است و اصلا قابل خوردن نیست. غذا را در حدی می‌خورد که بتواند زنده بماند. کیفیت غذا بسیار بد است. مشخص نیست چه چیزی می‌ریزند یا موادی استفاده می‌کنند که قابل خوردن نیست.»
زهرا شکری به ملاقات 20 دقیقه‌ای کابینی در زندان قرچک ورامین اشاره کرد و گفت که از چهره‌اش پیدا است که «آرامش، خواب و امنیت لازمی را که باید داشته باشد در این زندان ندارد. هر هفته سه‌شنبه‌ها 20 دقیقه ملاقات کابینی داریم فقط. این هفته هم او را در زندان دیدیم. از نظر روحی خیلی دختر قوی است، خیلی از مشکلات و مسائل زندان را به ما نمی‌گوید، برای این که مادرمان یا ما آزرده نشویم. در واقع دارد تحمل می‌کند این مشکلات مصائب را، ولی همه را به ما نمی‌گوید.»
شکری به مرکز حامیان حقوق بشر گفت: «هر بار او را قبل از ملاقات می‌برند و با او یک ساعت صحبت می‌کنند و می‌گویند که مشکلاتت حل شده یا می‌شود. اما هیچ چیز تغییر نمی‌کنند و باز هم همان روند ادامه دارد. مسئولان زندان به او خبر داده بودند که نامه‌ی مرخصی‌اش جواب گرفته و تایید شده است. ما رفتیم پیگیری کردیم که دیدیم چنین چیزی نیست و اصلا از مرخصی تعلق نگرفته است. یعنی اصلن اسمش در لیست نبود. در واقع اصل قضیه این بود که ما زیاد پیگیری کنیم و فکر کنیم شرایط خوب است.»
در طی ماه‌های گذشته غتچه قوامی و آتنا فرقدانی که به تازگی بازداشت شده نیز به این زندان تبعید شده‌اند. زهرا شکری با اشاره به وضعیت بد این زندان گفت که بارها از مسئولان زندان و مسئولان قضایی خواسته‌اند که خواهرش را به زندان اوین بازگردانند، اما توجهی به خواسته‌شان نشده است: «بارها با مسئولان زندان قرچک صحبت کردیم و به آنجا مراجعه کردیم. به زندان اوین هم رفتیم و خواستار آن شدیم که حکیمه را به همانجا و نزد همبندیانش بازگردانند، اما قبول نکردند. همه جا فقط وعده و وعید می‌دهند و شرایط همان‌طور می‌ماند. خودش یک نامه به مسئولان قضایی داد و مشکلات زندان قرچک و خودش و این دو سال و نیم زندانی را که گذرانده، نوشته بود. در نامه گفته بود که مرخصی یا آزادی زودتر از موعد نمی‌خواهد، فقط من را به اوین و همبندیانش بازگردانید. ولی مثل بقیه موارد به این نامه هم توجه نشد.»
درخواست مرخصی رد شد
زهرا شکری گفت که خواهرش اکنون در حدود 2 سال و 6 ماه است که زندانی است و تنها 6 ماه دیگر از زندانش باقی مانده است: «تاکنون فقط یک بار همان سال اول سه چهار روز به مرخصی آمد. هیچ وقت درخواست آزادی مشروط نداد. گفته بود که می‌‌خواهم حکمم را بکشم، اما چیزی را درخواست نکنم. به همین علت با وجود گذراندن بیش‌تر دوران زندانش، آزاد نشده است. الان چون فشار روی او در زندان به خاطر شرایط نامناسب زیاد است. ما درخواست کردیم که به مرخصی بیاید که با آن موافقت نمی‌کنند.»
احکیمه شکری حدود یک سال و نیم بعد از آزادی از دوره‌ی بازداشت سه ماه در فروردین ماه ۱۳۹۱ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه محاکمه و به اتهام «تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی» در همکاری با مادران پارک لاله به سه سال حبس تعزیری محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدید نظر نیز به تأیید رسید.
در طی هفته‌های گذشته 16 زندانی سیاسی زن زندان اوین با انتشار نامه‌ای با اشاره به وضعیت بد زندان قرچک ورامین خواستار «عودت» حکیمه شکری به زندان اوین شده بودند. آن‌ها در قسمتی از نامه خود نوشته بودند: « شرایط زندان قرچک ورامین بر همگان روشن است و حتی نگهداری متهمین یا مجرمین جرایم عمومی نیز در آنجا خالی از اشکال نیست. وضعیت غیر انسانی زنان زندانی قرچک بارها به انحاء مختلف به مرتبطین و مسئولین امر منعکس شده و چندان ترتیب اثری داده نشده است. در حال حاضر نیز حکیمه شکری از زندانیان سبز به شکلی غیر مترقبه به قرچک ورامین منتقل شده است؛ انتقالی که به ظن ما «تبعید» محسوب می‌شود و او مجبور است باقی‌مانده‌ی حبس خود را در آن شرایط هولناک سپری کند… ما نسبت به این انتقال ناگهانی، بی‌دلیل و غیر‌منصفانه معترضیم و خواهان پاسخ‌گویی مراجع ذی‌صلاح قضایی و آزادی یا عودت این زندانی سیاسی هستیم.»
