اعلاميۀ حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى
قطعنامۀ ۱۳۵/ ۴۷
مصوّب مجمع عمومى، مورخ ۱۸ دسامبر۱۹۹۲
مجمع عمومى
با تاييد مجدد اينكه يكى از اهداف اصلى ملل متحد، طبق منشور آن، اعتلا و حمايت از رعايت حقوق بشر و آزادى هاى اساسى براى همگان ، بدون تمايز نژاد، جنس، زبان يا مذهب است،
با تاييد مجدد اعتقاد خود به حقوق اساسى بشر، به منزلت و ارزش شخصيت انسان، به برابرى حقوق مردان و زنان و ملت ها، بزرگ و كوچك،
با خواست اعتلاى احترام به اصول مندرج در منشور ، اعلاميه جهانى حقوق بشر، كنوانسيون پيشگيرى و مبارزه با جنايت كشتار جمعى، كنوانسيون بين‌المللى در بارۀ لغو تمامى اشكال تبعيض نژادى، ميثاق بين‌المللى حقوق مدنى و سياسى، ميثاق بين‌المللى حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى، اعلاميه در باره‌ً حذف تمامى اشكال ناروادارى و تبعيض مبتنى بر مذهب يا اعتقاد و كنوانسيون حقوق كودك، و نيز در ساير معاهدات مناسب بين‌المللى كه در سطح جهانى يا منطقه‌اى تصويب شده و در قرارنامه‌هايى كه ميان دولت‌هاى گوناگون عضو سازمان ملل متحد منعقد گشته است،
با الهام از مفاد ماده ۲۷ ميثاق بين‌المللى حقوق مدنى و سياسى در بارۀ حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى قومى، مذهبى يا زبانى،
با توجه به اينكه اعتلا و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى در خدمت ثبات سياسى و اجتماعى كشورهايى است كه اين اقليت‌ها در آن زندگى مى كنند،
با تاُكيد بر اينكه اعتلاى مستمر و تحقق حقوق افراد متعلق به اقليت هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى، ضمن آن كه بخش جدايى ناپذير تحول جامعه در تماميت آن بوده و در چهارچوبِ دموكراتيكِ مبتنى بر قانونيت است و مى تواند به تحكيم دوستى و همكارى ميان مردمان و دولتها يارى رساند،
نظر به اهميت نقش سازمان ملل متحد در حمايت از اقليت ها ،
با توجه به كارهايى كه قبلاْ در نظام ملل متحد، به ويژه توسط كميسيون حقوق بشر، سو‌كميسيون مبارزه با معيارها‌ى تبعيض‌آميز، و حمايت از اقليت‌ها انجام شده و سازمان‌هايى كه با استفاده از ميثاق هاى بين‌المللى حقوق بشر و ديگر معاهده‌هاى بين‌المللى حقوق بشر به منظور اعتلا و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى، ايجاد شده‌اند،
با قيد اهميت اقدامات سازمان‌هاى بين-حكومتى (اینتر گاورنمنتال) و غير‌دولتى براى حمايت از اقليت‌ها و پيشبرد و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى،
اعلاميۀ حاضر در باره‌ً حقوق افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى انتشار مى يابد:
ماده اول
۱ – دولت ها در قلمرو ى خويش از موجوديت و هويت ملى يا قومى، فرهنگى، مذهبى يا زبانى اقليت‌ها حمايت مى كنند و به برقرارى شرايط تعالى اين هويت كمك مى نمايند.
۲ – دولتها تدابيرى قانونى يا غير آن كه براى رسيدن به اين هدف ها ضرورى است، اتخاذ مى كنند.
ماده ۲
۱ – افراد متعلق به اقليت‌هاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى ( كه از اين پس افراد متعلق به اقليت ها ناميده مى شوند) حق دارند از فرهنگ خود بهره مند شوند، به مذهب خويش عمل كنند و از زبان خود در خلوت و در اجتماع آزادانه و بدون هيچ گونه مداخله و تبعيض استفاده كنند.
۲ – افراد متعلق به اقليت‌ها حق دارند در حيات فرهنگى، مذهبى، اجتماعى، اقتصادى و دولتى مشاركت كامل داشته باشند.
۳ – افراد متعلق به اقليت‌ها حق دارند در سطح ملى و ، بسته به مورد، در سطح منطقه اى ، طبق روالى كه مغاير با قوانين ملى نباشد، در تصميماتى كه مربوط به اقليت آن ها يا منطقه اى است كه در آن زندگى مى كنند، سهم مؤثرى داشته باشند.
۴ – افراد متعلق به اقليت‌ها حق دارند انجمن‌هاى خويش را ايجاد و اداره كنند.
۵ – افراد متعلق به اقليت‌ها حق دارند بدون هيچ تبعيضى، با ساير اعضاى گروه خود و با كسانى از ديگر اقليت‌ها، رابطۀ آزاد و صلح‌آميز بگيرند و حفظ كنند و نيز در فراسوى مرزها با شهروندان كشورهاى ديگرى كه از طريق منشاء ملى يا قومى يا تعلق مذهبى يا زبانى پيوند دارند رابطه برقرار كنند.
ماده ۳
۱ – افراد متعلق به اقليت‌ها مى توانند حقوق خود، به ويژه حقوقى را كه در اعلاميهً حاضر آمده است، به صورت فردى و نيز با ديگر اعضاى گروه خود به صورت جمعى، بدون هيچ گونه تبعيض، اعمال كنند.
۲ – افراد متعلق به اقليت‌ها به خاطر اِعمال يا عدم اِعمال حقوق مذكور در اعلاميۀ حاضر نبايد به هيچ شكل متحمل آسيبى شوند.
ماده ۴
۱ – دولتها، در صورت لزوم، تدابيرى اتخاذ مى كنند كه افراد متعلق به اقليت ها بتوانند به طور كامل و واقعى حقوق بشر و تمامى آزادى هاى اساسى را، بدون هيچ گونه تبعيض و در شرايط برابرى كامل در مقابل قانون، اعمال كنند.
۲ – دولتها تدابيرى اتخاذ مى كنند به منظور ايجاد شرايط مناسبى كه به افراد متعلق به اقليت‌ها امكان دهد تا ويژگى هاى خود را عنوان كنند و فرهنگ، زبان، سنت ها و نيز آداب و رسوم شان را ، جز در مورد اعمالى خاص كه ناقض قوانين ملى و در تضاد با هنجارهاى جهانى است، گسترش دهند.
۳ – دولتها موظف‌اند در حد امكانات، تدابير خاصى اتخاذ كنند تا افراد متعلق به اقليت‌ها امكان يادگيرى زبان مادرى يا كسب آموزش به زبان مادرى خود را داشته باشند.
۴ – دولتها موظف‌اند، در صورت لزوم، تدابيرى در زمينه‌ى آموزش اتخاذ كنند تا آگاهى از تاريخ، سنت‌ها، زبان و فرهنگ اقليت‌هايى كه در قلمروى آن ها به سر مى برند، تشويق شود. افراد متعلق به اقليت‌ها بايد امكان يادگيرى و شناخت جامعه در تماميت آن را داشته باشند.
۵ – دولتها موظف‌اند تدابير خاصى اتحاذ كنند تا افراد متعلق به اقليت‌ها بتوانند در پيشرفت و توسعۀ اقتصادى كشور خود به نحوى همه‌جانبه مشاركت كنند.
ماده ۵
۱ – سياست‌ها و برنامه‌هاى ملى با در نظر گرفتن كامل منافع مشروع افراد متعلق به اقليت‌ها تنظيم و به اجرا گذاشته مى شوند.
۲ – برنامه هاى همكارى و مشاركت ميان دولت ها با در نظر گرفتن كامل منافع مشروع افراد متعلق به اقليت ها تنظيم و به اجرا گذاشته مى شوند.
ماده ۶
دولتها موظف اند در مسائل مربوط به افراد متعلق به اقليت‌ها، به ويژه با تبادل اطلاعات و داده‌هاى تجربى براى بالا بردن اعتماد و تفاهم متقابل همكارى كنند.
ماده ۷
دولتها موظف اند براى اعتلاى رعايت حقوق مذكور در اعلاميۀ حاضر همكارى كنند.
ماده ۸
۱ – هيچ يك از مواد اعلاميۀ حاضر نمى تواند مانع انجام وظايف بين‌المللى دولتها در قبال افراد متعلق به اقليت‌ها شود. به ويژه، دولتها موظف‌اند با حسن نيت به وظايف و تعهداتى كه به عنوان قرارداد يا توافق هاى بين‌المللى به عهده گرفته‌اند، عمل كنند.
۲ – اعمال حقوق مذكور در اعلاميۀ حاضر خدشه‌اى به برخوردارى هيچ كسى از حقوق بشر و آزادى هاى اساسى شناخته شدۀ جهانى وارد نمى آورد.
۳ – تدابيرى كه از جانب دولتها براى تضمين برخوردارى واقعى از حقوق مذكور در اعلاميه ى حاضر اتخاذ شده اند، اساساً نبايد به عنوان نافى اصل برابرى موجود در اعلاميۀ جهانى حقوق بشر تلقى شوند.
۴ – هيچ يك از مواد اعلاميۀ حاضر را نمى توان چنان تفسير كرد كه هيچ گونه اقدامى را عليه اهداف و اصول ملل متحد، از جمله عليه برابرى كامل، تماميت ارضى و استقلال سياسى دولتها مجاز شمارد.
ماده ۹
نهادهاى تخصصى و ديگر سازمان‌هاى ملل متحد در حوزه هايى كه در صلاحيت هر يك از آن هاست، به عملى شدن كامل حقوق و اصول مذكور در اعلاميۀ حاضر كمك مى كنند.
